تلرانس عمومی اکستروژن پروفیل آلومینیوم EN-755: 2001 مطلبی که مطالعه می فرمایید ترجمه ای از استاندارد تایید شده اروپایی در جولای سال 2001 که زیر نظر مهندسین و کمیته استاندارد منتشر شده است. در این متن استاندارد مربوط به کلیه مقاطع اکسترودی آلومینیوم و آلیاژهای آن بررسی شده است.

در ادامه به بررسی تلورانس مقاطع اکسترود شده آلومینیومی می پردازیم که سطح مقطع آنها از دایره ای با قطر 800 میلیمتر بزرگتر نمی باشد. علاوه بر این مقاطعی در این استاندارد قرار می گیرند که استفاده های عمومی مهندسی داشته و اندازه گیری ابعاد آن از نظر فیزیکی امکان‌پذیر باشد.

در ابتدا دایره ای به شکل 1 دور پروفیل محاط شده و اندازه قطر دایره CD محاسبه می شود .  

انواع آلیاژهای آلومینیوم

 در استانداردی که ملاحظه می فرمایید آلیاژ های کاربردی اکستروژن بر اساس مشکلات تولید هر آلیاژ در دو گروه قرار می گیرند و در جدول شماره 1 دسته بندی شده اند.  استفاده از هر آلیاژ بسته به توافق بین خریدار و فروشنده و متناسب با کاربرد مهندسی محصول می باشد .

جدول 1 – گروه های آلیاژی

معرفی انواع اندازه های سطح مقطع های پروفیل آلومینیوم

در این قسمت ابعادی معرفی میشوند که با توجه به شکل شماره 2 تلورانسهای آنها در جدول 2 تا 8 عنوان خواهد گشت .

A: ضخامت دیواره به غیر از ضخامت دیواره های کنار حفره ها در پروفیل های حفره دار ( ضخامت طرح های باز یا سالید )‌

B: ضخامت دیواره حفره به جز دیواره مابین دو حفره در پروفیل های حفره دار

C: ضخامت بین دو حفره در پروفیل های حفره دار

E: طول لبه بیرونی در پروفیل های لبه دار

H:  همه اندازه ها به جز ضخامت

تلورانس پروفیل آلومینیوم ابعاد به غیر از ضخامت دیواره ها

تلورانس همه ابعاد پروفیل در جدول 2 و 3 مشخص شده اند. این تلورانس ها مربوط به پروفیل بدون لبه های باز میباشند. برای پروفیل ها با لبه های باز (همانند شکل 2 و 3 و نمونه های شبیه به آن ها) تلورانس های مشخص شده در جدول 4 به تلورانس جدول 2 و 3 اضافه میگردد.

جدول 2 – تلورانس اندازه های اضلاع مختلف پروفیل های ساده و حفره دار (گروه آلیاژ I  )

*این تلورانس ها برای تمپر های O و Tx510 مناسب نیستند، باید در این زمینه تولید کننده و خریدار به توافق برسند.

*برای پروفیل های لبه دار به جدول 3 و 4 مراجعه کنید تلورانس H در ناحیه لبه دار باید باتوجه به مقادیر موجود در جدول 4 افزایش یابد.

*کلیه اندازه ها میلیمتر می باشند .

جدول 3 – تلورانس اندازه های اضلاع مختلف پروفیل های ساده و حفره دار (گروه آلیاژ  II  )

*این تلورانس ها برای تمپر های O و Tx510 مناسب نیستند، باید در این زمینه تولید کننده و خریدار به توافق برسند.

*برای پروفیل های لبه دار به جدول 3 و 4 مراجعه کنید تلورانس H در ناحیه لبه دار باید باتوجه به مقادیر موجود در جدول 4 افزایش یابد.

*کلیه اندازه ها میلیمتر می باشند .

جدول 4 – مقدار اضافه شده به تلورانس اضلاع H در جدول 2 و 3 برای پروفیل های لبه دار (آلیاژ گروه  I و II )

در دو مثال زیر نحوه محاسبه تلورانس H در دو نوع پروفیل بسته و باز شکل 3 و 4 نشان داده شده است.

مثال 1 – در این نوع پروفیل اندازه H 20mm و اندازه E 100mm در نظر گرفته شده است و پروفیل در دایره با قطر 100 الی 200 میلیمتر محدود میشود.

 با توجه به جدول 2 مربوط به آلیاژ های گروه I تلورانس H  ±0.4mm محاسبه می گردد و با توجه به جدول 4 قسمت E  ±0.6mm میباشد . بنابر این در مجموع تلورانس H 1mm میباشد.

مثال 2  – در این مثال H=40mm و E=50mm میباشد و شکل در دایره CD بین 100mm الی 200mm محدود میگیرد.

در تلورانس مربوط به آلیاژ گروه II H در جدول 3 ±0.9mm و با توجه به جدول 4 تلورانس E برابر با ±0.4mm میباشد که در مجموع تلورانس ±1.3mm محاسبه میگردد.

تلورانس ضخامت دیواره پروفیل آلومینیوم با اشکال بسته و باز

تلورانس ضخامت دیواره پروفیل های بسته در جدول های 5 ، 6 ، 7 و 8 آمده است.

جدول5 – تلورانس ضخامت دیواره پروفیل محاط شده در دایره CD با قطر کوچکتر مساوی 300 mm (گروه آلیاژی I )

*برای پروفیل های یکپارچه بسته تلورانس ضخامت C مناسب است.

جدول 6 –  تلورانس ضخامت دیواره پروفیل محاط شده در دایره با قطر بزرگتر از 300 mm (گروه آلیاژی I )

*برای پروفیل های یکپارچه و بسته تلورانس ضخامت C مناسب است.

جدول 7 – تلورانس ضخامت دیواره پروفیل محاط شده در دایره با قطر کوچکتر مساوی 300 mm (گروه آلیاژیII )

*برای پروفیل های یکپارچه با شکل بسته تلورانس ضخامت C مناسب است.

جدول 8 –  تلورانس ضخامت دیواره پروفیل محاط شده در دایره با قطر بزرگتر از 300 mm (گروه آلیاژی II )

*برای پروفیل های یکپارچه با شکل بسته تلورانس ضخامت C مناسب است.

تلورانس طول

طول برش ها به صورت توافقی بین مشتری و تامین کننده در سفارش ذکر میشوند.

جدول9  – تلورانس طول برش

طول برش و تلورانس برش معمولا به صورت توافقی میباشد.

کجی برش پروفیل

کجی لبه پروفیل برش داده شده باید نصف تلورانس طول برش آن باشد که در جدول 9 مشخص شده است. به عنوان مثال برای طول برش مشخص با تلورانس +10 mm  تیغه برش باید 5mm در نظر گرفته می شود .

تلورانس مربوط به شکل پروفیل

به طور کلی تلورانس های تمپرهای O و  Tx510 باید بین طرفین قرارداد به توافق برسند.

صافی

انحراف از صافی ، h_t و h_s باید مانند شکل 5 اندازه گیری شود به صورتی که پروفیل باید روی سطح صاف قرار گیرد تا وزن خود پروفیل باعث کاهش انحراف شود.

تلورانس صافی h_t نباید بیشتر از 1.5 mm در هر متر باشد . مقدار انحراف صافی h_s  نیز نباید بیشتر از 0.6mm در هر 3 متر باشد.

گودی – برامدگی

گودی فرورفتگی باید مانند شکل 6 انداره گیری شود. بیشترین مقدار مجاز برای این انحراف برای پروفیل های با شکل بسته و باز در جدول 10 آمده است.

• اگر در پروفیل ضخامت های گوناگون وجود دارد باید کمترین ضخامت در نظر گرفته شود.
• پروفیل های باز و بسته با پهنای W حداقل 150mm انحراف F₁ برای هیچ پهنا 100mm ₁W ای نباید بیشتر از 0.7mm باشد.

برجستگی

برای پروفیل های با سطح مقطع خمیده ، انحراف در هر نقطه از خمیدگی از سطح تئوری همانوطور که در شکل 7 مشخص شده است نباید بیشتر از مقدار مشخص شده در جدول 11 باشد. با بررسی تمام نقاط سطح منحنی تلورانس مورد نظر باید در محدوده قطر c از مقدار تئوری آن باشد. به شکل 7 توجه کنید.  

جدول 11 – تلورانس انحنا

پیچش

پیچش T باید مانند شکل 8 اندازه گیری می شود به طوری که پروفیل را روی صفحه صاف قرار داده و بیشترین فاصله بین هر نقطه در طول پروفیل بین سطح زیرین پروفیل و صفحه ی صاف را اندازه میگیریم. تلورانس پیچش با توجه به پهنای w و طول L در جدول 12 آمده است.

جدول12 – تلورانس پیج

اندازه ها به میلیمتراست

*تلورانس پیچش برای طول های کمتر از 1000mm باید مورد توافق طرفین قرار گیرد.

تندی زاویه

تندی زاویه انحراف شکل از زاویه مورد نظر میباشد که این انحراف مانند شکل 9 اندازه گیری میشود. تلورانس زاویه ای برای زاویه قائم برای پروفیل با پهنای w در جدول 13 مشخص شده است.

ماکزیمم مقدار انحراف مجاز زاویه α به غیر از زاویه قائم باید ±1⁰ باشد.

برای زمانی که ضلع های زاویه نابرابر بودند باید ضلع کوچکتر را درنظر گرفت.

جدول 13 – تلورانس زاویه برای زاویه قائم

*اندازه ها به میلیمتر میباشند

گوشه و فیلت

گوشه های تیز و فیلت باید مقداری انحنا پیدا کنند. بیشترین میزان شعاع این انحنا در جدول 14 مشخص شده است.

زمانی که انحنای مشخصی مورد نظر است مقدار ماکسیمم انحراف از شعاع این انحنا در جدول 15 مشخص میشود.

جدول 16 –ماکسیمم مقدار مجاز شعاع گوشه

*زمانی که ضخامت های متنوعی وجود دارد باید بیشترین ضخامت را معیار قرار دهیم.

**این تلورانس ها تنها برای گروه 6xxx از این گروه آلیاژی مناسب است. بقیه آلیاژهای این دسته باید مورد توافق طرفین قرارداد برسد.

جدول 15 – ماکسیمم انحراف از شعاع گوشه